Rusya’nın ev sahipliğinde bu yıl 21’incisi yapılan 2018 Dünya Kupası, FİFA Konseyi ve kimilerince tarihin en iyisi olarak kabul ediliyor ama Reuters’un Pulitzer ödüllü başarılı foto muhabiri Murad Sezer’e göre organizasyon olarak birinin diğerinden çok farkı ve üstünlüğü yok.
Bugüne kadar Rusya Dünya Kupası dahil, 4 turnuva takip eden Sezer, “Foto muhabirleri için çalışma koşulları teknolojik olarak iyileşse de sahadaki çalışma sistemi neredeyse yıllardır aynı.” diyor.
2002 Japonya-Kore, 2006 Almanya turnuvalarını Associated Press (AP) adına, 2014 Brezilya ve 2018 Rusya Dünya Kupasını da Reuters adına takip eden Murad Sezer, özellikle sahadaki sabit ve hareketli TV kameraları ile naklen yayınlar nedeniyle zaman zaman çalışma koşullarının zorlaştığını da ifade ediyor.
Reuters, 41 bin 744 kare yayına verdi
Murad Sezer, Reuters’un Dünya Kupası’na ilişkin notlarını ise şöyle anlattı:
“Son Dünya Kupası’nı Reuters, 50’ye yakın foto muhabiriyle takip etti. Her ev sahibi şehirde 1 sabit fotoğrafçı dururken, 4’er fotoğrafçı da maçlar için sürekli seyahat halinde oldu.
10 Haziran – 17 Temmuz tarihleri arasında Reuters, Dünya Kupası ile ilgili Rusya’dan 41 bin 744 fotoğraf yayına verdi. Bir maçta görevli foto muhabirlerinden ve uzaktan kumandalı makinelerden ortalama 3 bin fotoğraf editörlere ulaştı ve bunların yaklaşık bin 500’ü yayına verildi.
Moskova’da Fransa ve Hırvatistan arasında oynanan final maçını 8 foto muhabiri ile takip etti. Editörler, 4 bin 123 kare foto muhabirlerinden, 4 bin 500 kare de uzaktan kumandalı kameralardan aldılar. Bunların bin 650’si seçilerek yayına verildi. Kale direklerine yerleştirilen netcam’lardan da bir kaç gol fotoğrafı elde edildi. Bunların yanında turnuvayı takip eden Reuters fotoğrafçıları çalışma koşullarını, seyahatleri ve maçlara ev sahipliği yapan şehirlerdeki günlük hayatı da fotoğrafladılar ve “sidelines” başlığıyla futbol dışı konulardan 830 fotoğraf yayınlandı.”
NEDİR DÜNYA KUPASI?
Futbol tutkunlarının 4 yılda bir maçları izlemek için yıllık izinlerini aldıkları, eş dost, akraba ziyaretlerinin iptal edildiği, bütün dünyanın her şeyi unutup futbol konuştuğu Dünya Kupası nedir?..
Dünyanın en büyük futbol organizasyonu Dünya Kupası’nın fikir babası Fransız Jules Rimet. İlk şampiyona 88 yıl önce 1930’da Uruguay’da yapıldı. Her dört yılda bir düzenlenen organizasyona sadece 1942 ve 1946 yıllarında II. Dünya Savaşı nedeniyle ara verildi. 1974 yılına kadar Jules Rimet’in adıyla düzenlenen turnuva, 1974’ten günümüze ise FIFA Dünya Kupası olarak oynandı.
Avrupa’dan sadece 4 ülke
Uruguay’da düzenlenen ilk turnuvaya Avrupa’dan sadece 4 ülke katıldı. Bunun nedeni ise Güney Amerika yolculuğunun, çok masraflı, uzun ve yorucu olmasıydı. 1934-1978 arasındaki kupalar 16’şar takımla düzenlendi, 1982’de katılım sayısı 24’e yükseltildi. FIFA’nın Afrika, Asya ve Kuzey Amerika’nın kontenjanını arttırmasıyla 1998, 2002 ve 2006’da turnuvaya 32’şer ülke katıldı.
Televizyondan yayınlanan ilk Dünya Kupası, Brezilya’nın ilk şampiyonluğuna ulaştığı 1958 finalleri oldu. Günümüzde Dünya Kupası’nı en fazla kazanan milli takım unvanını taşıyan Brezilya milli takımı 5 kez, Almanya ve İtalya 4’er kez, Arjantin, Uruguay ve Fransa 2’şer kez, İngiltere ve İspanya da birer kez kupayı evlerine götürdü. Brezilya bugüne kadar düzenlenen bütün turnuvalarda elemeleri geçerek Dünya Kupası’na katılabilen tek ülke olma özelliğini de taşıyor.
Yıl 2002, Türkiye Dünya Üçüncüsü
Asya’daki ilk Dünya Kupası özelliğini taşıyan ve Japonya-Güney Kore ortaklığı ile gerçekleştirilen 2002 kupasında oynanan tüm maçları 28.8 milyar, sadece finali 1.1 milyar kişi televizyondan izledi. 2002 Dünya Kupası’nın Türkiye için de önemi ayrı. Türkiye’nin dünya üçüncüsü olduğu turnuva ve milli takımın ülkeye dönüşü hala hafızalarda.
2006 yılında Almanya’da düzenlenen turnuvada, Portekiz-Hollanda maçı 12 sarı, 4 kırmızı kartla kupa tarihinin en çok kart gösterilen maçı olarak tarihe geçti.
Bu yıl Rusya’da 21’incisi düzenlenen Dünya Kupası’nda ise teknoloji öne çıktı. İlk kez uygulanan Video Yardımcı Hakem uygulaması, istatiksel açıdan pek çok rekorun yaşanmasına yol açtı. Teknolojinin yardımıyla hakemler 29 kez penaltı noktasını göstererek, turnuva tarihinin en yüksek penaltı sayısına ulaşıldı. En çok kendi kalesine gol atılan turnuva da Rusya’daki organizasyon oldu. Futbolcular 12 kez kendi kalelerine gol attılar.
RUSYA 2018’İN ARDINDAN
Reuters Foto Muhabiri Murad Sezer ve EPA Foto Muhabiri Tolga Bozoğlu’nun fotoğraflarıyla rekorlar ve sürprizlerle anılacak Rusya’nın ev sahipliğindeki FIFA 2018 Dünya Kupası
Brezilya, Almanya ve Portekiz gibi favori takımların çeşitli turlarda erken veda ettiği 2018 FIFA Dünya Kupası’nı müzesine götüren 20 yıl aradan sonra Fransa oldu. Rusya’nın ev sahipliğinde Fransa’nın zaferiyle sona eren 2018 FIFA Dünya Kupası, erken turlarda birçok favori adayın elenmesinin yanı sıra birçok farklı istatistiği ve ilkleriyle de öne çıktı. Futbolseverlerin 1958’den bu yana izlediği normal süresi en gollü geçen Dünya Kupası final maçında Hırvatistan’ı 4-2 mağlup eden Fransa, özellikle son yıllarda uluslararası turnuvalarda elde ettiği başarılarla adından söz ettirdi.
20 YIL SONRA YİNE FRANSA
2016’da evinde düzenlenen Avrupa Şampiyonası’nın finalinde uzatma dakikalarında yediği golle Portekiz’e 1-0 kaybeden Fransızlar, iki yıl sonra çıktıkları Dünya Kupası’nın finalinde ise yeniden adını zirveye yazdırdı. Fransa, Dünya Kupası tarihinde ise 20 yıl aradan sonra, tarihinde ikinci kez şampiyonluğa ulaşarak taraftarını mutlu etti. 1998’de ev sahipliğini yaptığı organizasyonun yarı finalinde yine Hırvatistan ile karşılaşan ve rakibini 2-1’le geçen Fransızlar, finalde ise Brezilya’yı 3-0 mağlup ederek mutlu sona ulaşmıştı.
MBAPPE “YENİ PELE”
Fransa’nın kupa macerasında özelikle iki hücum oyuncusu öne çıktı. Turnuvanın en iyi genç oyuncusu seçilen Paris Saint-Germainli Kylian Mbappe ile final maçının en iyi oyuncusu ilan edilen Atletico Madridli Antoine Griezmann, 4’er kez ağları sarsarak takımın başarısında kilit rol oynadı. Futbol eleştirmenleri tarafından Brezilyalı efsane futbolcu Pele’nin halefi olarak gösterilen Fransa’nın 19 yaşındaki yıldızı Mbappe, yakaladığı istatistiklerle de öne çıktı. Hırvatistan karşısında takımının 4’üncü golüne imza atan Mbappe, 19 yıl 207 gün ile Dünya Kupası tarihinde Pele’nin ardından bir final maçında gol atan en genç ikinci oyuncu oldu. Son 16 turunda Arjantin’e attığı 2 gol ve yaptırdığı penaltı ile de maçın kahramanı olan Fransız forvet, 1958’de 17 yaşındayken hat-trick yapan Pele’den sonra bir Dünya Kupası maçında 2 gol atan en genç oyuncu unvanını da aldı.
HIRVATİSTAN “UZATMA REKORU” KIRDI
Fransa karşısında kaybetmesine rağmen elde ettiği ikincilikle Dünya Kupası tarihindeki en iyi derecesini elde eden Hırvatistan, ilginç bir rekorun da sahibi oldu. Nijerya’yı 2-0, Arjantin’i 3-0, İzlanda’yı ise 2-1 mağlup ederek D Grubu’nu 9 puanla açık ara lider tamamlayan Hırvatlar, üst turlarda ise final dışında çıktığı 3 maçı da uzatmalara götürerek kazanan tek takım unvanıyla turnuva tarihine geçti. Son 16 turunda Danimarka’yı ve çeyrek finalde Rusya’yı normal süresi ve uzatmaların ardından penaltılarla geçen Hırvatistan, yarı finalde ise İngiltere’yi uzatmaların ikinci yarısında bulduğu golle 2-1 yendi. Hırvatistan’ın emektar oyuncularından Real Madrid’de forma giyen 32 yaşındaki Luka Modric ise takımına kupayı kazandıramamasına rağmen turnuvanın en iyi oyuncusu seçilerek dikkati çekti.
BELÇİKA EN İYİ DERECESİNE ULAŞTI
Belçika, bu turnuvada Dünya Kupası’ndaki en iyi derecesine ulaştı. İngiltere’yi 2-0’la geçerek dünya üçüncüsü olan Belçika, 1986 Dünya Kupası’nda elde ettiği dördüncülük derecesini geliştirdi. Dünya Kupası’nda 16 kez ağları sarsarak en golcü takım olmayı başaran Belçika’nın kalesini koruyan Thibaut Courtois ise turnuvanın en iyi kalecisi seçilerek öne çıktı.
ÇAKIR 3 MAÇA ÇIKTI
FIFA kokartlı Türk hakem Cüneyt Çakır, Dünya Kupası’ndaki performansıyla göz doldurdu. Fas-İran ve Nijerya-Arjantin arasındaki grup maçlarını yöneten Çakır, Hırvatistan ile İngiltere arasındaki yarı final mücadelesinde de görev aldı.
Cüneyt Çakır, 2014 Dünya Kupası’nda Arjantin ile Hollanda arasında oynanan yarı final karşılaşmasını da yönetmişti.
KANE GOL KRALI OLDU
Turnuvayı 6 golle tanmamlayan Harry Kane, “gol krallığı” tacını taktı. İngiltere formasıyla ilk kez Dünya Kupası’nda mücadele eden 24 yaşındaki Kane, Gary Lineker’in (10) ardından İngiltere’nin dünya kupalarındaki en golcü ikinci ismi de oldu. Belçika’dan Lukaku, Fransa’dan Griezmann ve Mbappe, Portekiz’den Cristiano Ronaldo ve Rusya’dan Denis Cheryshev 4’er golle krallık yarışında ikinciliği paylaştı.
TEKNOLOJİ FARKINI GÖSTERDİ
FIFA Dünya Kupası’nda ilk kez uygulan Video Yardımcı Hakem (VAR) uygulaması, turnuvada istatiksel açıdan birçok rekorun yaşanmasına ön ayak oldu. Teknolojinin yardımıyla hakemler turnuva boyunca 29 kez penaltı noktasını gösterirken, bunların 22’si golle sonuçlandı. Böylece, turnuva tarihinin en yüksek penaltı sayısına ulaşıldı
KENDİ KALESİNE GOL REKORU İKİYE KATLANDI
Dünya Kupası’nda toplam 169 kez fileler havalanırken, maç başı gol ortalaması ise 2,64 oldu. Fransa ile Danimarka’nın golsüz geçen grup maçı dışındaki 35 karşılaşmada da ağlar en az bir kez sarsıldı ve bu alanda son 64 yılın rekoru kırıldı. Futbolcular 12 kez kendi ağlarını sarsarken, önceki rekor 6 gol ile 1998’de yaşanmıştı.
SADECE 4 OYUNCU “KIZARDI“
Turnuvada hakemler, 219 kez sarı karta, 4 kez de kırmızı karta başvurdu. Kırmızıların tümü ikinci sarıdan çıktı ve son 40 yılın en az kırmızı kart gösterilen turnuvası yaşandı. 2006’daki turnuva, 28 kırmızı kartla en hırçın Dünya Kupası olmuştu.
EN ERKEN SARI KART
Meksika ile İsveç arasında oynanan grup karşılaşmasının 13. saniyesinde sarı kart gören Meksikalı oyuncu Jesus Gallardo, Dünya Kupası tarihine en erken sarı kart gören oyuncu olarak geçti.
4 OYUNCU DEĞİŞİKLİĞİ YAPILDI
İspanya ile Rusya arasındaki son 16 turu karşılaşması yeni çıkan “4. oyuncu değişikliği hakkı” kuralının kullanıldığı ilk Dünya Kupası maçı olarak kayıtlara geçti. Uzatmalara giden müsabakanın 97. dakikasında Rusya’da Daler Kuziaev’in yerine oyuna giren Aleksandr Erokhin, takımının değişen 4’üncü oyuncusu oldu.
RONALDO REKORUNU GELİŞTİRDİ
Turnuvada 4 kez fileleri havalandıran 33 yaşındaki Portekizli yıldız Ronaldo, milli maçlardaki toplam gol sayısını 85’e çıkararak 84 kez ağları sarsan acar efsanesi Ferenc Puskas’ı geçti. Avrupa’daki milli takımlar dikkate alındığında en golcü oyuncu konumuna gelen Ronaldo, dünya genelinde ise 109 gole sahip İranlı Ali Daei’nin ardından ikinci sıraya yükseldi.
AFRİKA TAKIMI TURU GEÇEMEDİ
Senegal’in de elenmesiyle 1982 Dünya Kupası’ndan bu yana ilk kez hiçbir Afrika takımı, grup aşamasını geçemedi. Japonya ise son 16 turunda Belçika’ya kaybetti.
45 YAŞINDA FORMA GİYDİ
Mısırlı kaleci Essam Al-Hadary 45 yaş 161 günlükken Suudi Arabistan karşısında sahaya çıkarak bir dönem Galatasaray’da da oynayan Kolombiyalı Faryd Mondragon’un rekorunu (43 yaş, 3 gün) geride bıraktı ve Dünya Kupası tarihinde forma giymiş en yaşlı oyuncu unvanını aldı.
MARQUEZ BEŞİNCİ TURNUVASINA ÇIKTI
Meksika’da 39 yaşındaki Rafael Marquez, beşinci kez Dünya Kupası’nda mücadele eden 3’üncü oyuncu olmayı başardı. Daha önce yine Meksika’dan Antonio Carbajal ile Almanya’dan Lothar Mattheus, aynı başarıyı göstermişti.
EN FARKLI GALİBİYET İNGİLTERE’DEN
2018 FIFA Dünya Kupası’nı dördüncü sırada tamamlayan İngiltere, tarihinde ilk kez bu turnuvaya katılma başarısı gösteren Panama’yı 6-1 mağlup ettiği grup maçında birçok rekora imza attı. Bu sonuçla İngilizler, ilk kez bir Dünya Kupası’nda 6 gol atarken, turnuva tarihindeki en farklı galibiyetine de ulaşmış oldu. Aynı maç ilk yarısında atılan 5 golle de ayrı bir rekor olarak kayıtlara geçti.
BREZİLYA’NIN KUPA ÖZLEMİ DEVAM ETTİ
Elde ettiği 5 şampiyonlukla kupa tarihinin en başarılı takımı olarak öne çıkan ve bu turnuvanın da en büyük favorileri arasında gösterilen Brezilya, çeyrek finali geçemedi.
Daha önce 1958, 1962, 1970, 1994 ve 2002’de kupa kaldırma başarısı gösteren, bu turnuvada ise çeyrek finalde Belçika’ya elenen “Sambacılar”, 2 defa final, 4 kez de yarı finalde kaybetti. Brezilya, bu turnuvada beklentileri karşılayamamasına rağmen Dünya Kupası’ndaki toplam gol sayısını 229’a çıkararak 226 kez fileleri havalandıran Almanya’yı geçti ve organizasyon tarihinin en golcü takımı oldu.
ALMANYA’DAN KÖTÜ DENEYİM
Dünya Kupası’nı daha önce 4 kez (1954, 1974, 1990, 2014) müzesine götüren ve takım oyununa verdiği önemle turnuvanın favorileri arasında yer alan Almanya, tarihinde ilk defa grup aşamasından öteye gidemedi. Almanya, daha önce sadece Fransa’da 16 takımın katılımıyla düzenlenen ve eleme usulüyle gerçekleştirilen 1938 Dünya Kupası’nda ilk turda elenmişti. “Panzerler”, Dünya Kupası’nda 4 şampiyonluğun dışında 4 kez final, 5 defa yarı finalde rakiplerine yenilmekten kurtulamadı.
ARJANTİN GRUPTAN SON ANDA ÇIKTI
Barcelona’nın yıldız futbolcusu Lionel Messi önderliğindeki Arjantin, Dünya Kupası’nda yine beklenen performansı gösteremedi. Gruptan elenmekten kurtulamayan Arjantin’de Kaptan Messi turnuvayı 1 gol ve 2 asistle tamamladı. 1978 ve 1986’da kupayı kazanan Arjantin, bir önceki Dünya Kupası’nda ise finalde Almanya’ya kaybetmişti.
URUGUAY ÇEYREK FİNALDE VEDA ETTİ
Dünya Kupası’nda 1930 ve 1950’de elde ettiği şampiyonlukların ardından uzun yıllardır kupa hasretini dindiremeyen Uruguay ise bu turnuvaya çeyrek finalde veda etti.
İSPANYA HÜSRAN YAŞADI
İspanya da son 16 turunun ötesine geçemedi. İspanya, Güney Afrika’da düzenlenen 2010 Dünya Kupası’nın yanı sıra 2008 ve 2012’de elde ettiği Avrupa şampiyonluklarıyla bir döneme damga vurmuştu.
İTALYA KUPAYA KATILAMADI
Dünya Kupası tarihinin en başarılı takımları içinde yer almasına rağmen turnuvaya dahi katılamayan tek ülke, İtalya oldu. İtalya, 1958’den sonra ilk defa bir Dünya Kupası’nda yer alamadı.
ŞAMPİYONLAR KAYBETMEYE DEVAM ETTİ
Dünya Kupası’nı müzesine götüren takımların sonraki organizasyona erken turlarda veda etmesi geleneği, bu turnuvada da devam etti. Son 5 Dünya Kupası’nın 4’ünde şampiyonluk elde eden takımlar, katıldıkları sonraki turnuvada grup aşamasını geçemedi. Bir önceki turnuvada şampiyon olmasına rağmen 2002’de Fransa, 2010’da İtalya, 2014’te İspanya ve son olarak 2018’de Almanya, grup aşamasında elendi. Söz konusu şampiyonlar arasında yalnızca Brezilya, 2002’deki şampiyonluğun ardından 2006’da çeyrek finale kadar yükselmeyi başardı.
KUPA BAHİS CİROSU 136 MİLYAR EURO OLDU
FIFA, Rusya’daki Dünya Kupası maçları için toplam küresel bahis ciro oranlarının yaklaşık 136 milyar Euro olduğunu açıkladı. Turnuvada bir maç için ortalama 2,1 milyar Euro değerinde dünya genelinde bahis oynandı. Dünya kupasında Fransa’nın Hırvatistan’ı 4 – 2 mağlup ettiği final maçı için toplamda 7,2 milyar Euro bahis oynandı. En çok bahis ise Hırvatistan’a oynandı.
FIFA 2018’İN EN ÇOK KONUŞULANLARI
Twitter’da yer alan açıklamaya göre 14 Haziran-15 Temmuz tarihlerinde yapılan ve Fransa’nın tarihinde ikinci kez şampiyonluğa ulaştığı Dünya Kupası’nda 115 milyar etkileşim gerçekleşti. Turnuva süresince en fazla paylaşım, Fransa’nın Hırvatistan’ı 4-2 yenerek şampiyon olduğu final maçında yapıldı. Dünya Kupası boyunca en fazla ileti, Fransız futbolcu Kylian Mbappe’nin Hırvatistan ile yapılan final maçında skoru 4-1’e getiren golü kaydettiği anda gönderildi. 2018 Dünya Kupası süresince hakkında en fazla tweet atılan takım Brezilya, futbolcu ise bu ülkeden Neymar oldu. Futbolseverler, Dünya Kupası boyunca en fazla iletiyi ise Brezilya’dan gönderdi.
Turnuva boyunca hakkında en fazla tweet atılan maç
Fransa-Hırvatistan (#WorldCupFinal) (15 Temmuz)
Turnuva boyunca en fazla ileti gönderilen an
Mbappe’nin Fransa-Hırvatistan final maçında skoru 4-1’e getiren golü
Turnuva boyunca hakkında en fazla tweet atılan oyuncu
Neymar (#BRA) (@neymarjr)
Turnuva boyunca hakkında en fazla tweet atılan takım
Brezilya (@CBF_Futebol)
RUSYA’YA SERVET KALDI
2018 FIFA Dünya Kupası’na ev sahipliği yapan Rusya, sadece 1 ay gibi kısa bir sürede ekonomisine yüksek bir meblağ koydu. Rusya Tur Operatörleri Birliği (ATOR) Başkanı Maya Lomidze, 2018 FIFA Dünya Kupası’nın ülke ekonomisine katkısının 850 milyar rubleyi (yaklaşık 13,7 milyar dolar) geçtiğini açıkladı. Rus Sberbank tarafından yapılan araştırmaya göre, kupa için gelen turistler, ülkede yaklaşık 1.5 milyar dolar harcadı.
Fotoğraflar: Murad Sezer – Tolga Bozoğlu
