Yazı : Cengiz Oğuz Gümrükcü

PROTOKOL FOTOĞRAFÇILIĞI

Cengiz Oğuz Gümrükcü

Günümüzde, tüm bakanlıkların, Başbakanlığın ve Cumhurbaşkanlığı makamının fotoğrafçıları var ve bu fotoğrafçılar özellikle foto muhabiri meslektaşlarımızın arasından seçiliyor. İşin özüne bakarsanız bu bir temsil görevidir. Dolayısıyla, görev yapılan makamın özel kaleminde çalışan biri gibi, bakımlı, düzenli ve titiz bir çalışma yapabilmesi gerekiyor protokol fotoğrafçılarının.

“Her zaman hazır olmalı”

Protokol fotoğrafçılarının çekim hazırlıklarını zamanında yapmak, kullanılacak makinelerin bataryalarını şarj etmek, hafıza kartlarını kontrol edip formatlayarak çekime hazır hale getirmek, kullanılacak harici flaşın pillerini kontrol ederek dolu ve çekime hazır bulundurmak gibi öncelikli görevleri vardır. Çekilen fotoğraflar sosyal medyada kullanılacaksa, yanında  dizüstü bilgisayarı  ya da telefondan görüntüleri aktarmak için uyumlu bir OTG kablosu bulundurulmasında fayda vardır.

“Makamın kurallarına uymalı”

Gerekmedikçe konuşmaması, çekim yapılacak ortamlarda kendi çıkarına olacağını düşündüğü eylemlere girişmemesi, saygısızlık yapmaması, misafir olarak gidildiyse (başka bir ülke ya da başka bir makamda) misafir olunan makamın kurallarına uyması, varsa onların fotoğrafçılarıyla uyum içinde çalışması, onların işaretleriyle çekimin bitirilmesi ve gereksiz isteklerde bulunarak temsil edilen makamın adının kötüye çıkarılmaması gerekir.

İşin hassasiyeti makamın büyüklüğü ile beraber artıyor doğal olarak. Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık makamlarında Protokol fotoğrafçıları yeri geldiğinde 7/24 çalışmak durumundadırlar. Bu da bu işi tek kişinin yapmasını olanaksız hale getirmektedir. Bu yüzden bu makamlarda daha çok sayıda foto muhabiri arkadaşımız görev yapmaktadır.

“Yabancı dili olmalı”

Protokol fotoğrafçılarının temel protokol kurallarını öğrenmesi, gerektiği durumlarda ise bir protokol eğitimi alması görevi gerektiği gibi yerine getirmesine yardımcı olacaktır. Hatta derdini anlatabilecek kadar yabancı dil biliyor olması protokol fotoğrafçısı arkadaşlarımızın özellikle yurtdışı görevlerinde işini kolaylaştıracaktır. Çünkü bazı makamlarda protokol fotoğrafçılarının yurtdışı ziyaretlere makamdan önce gitmesi ve sonra gelmesi gerektiği durumlar olabilmektedir. Bu yüzden karşılaşılabilecek durumları öngörerek yabancı dilin olması iş akışını kolaylaştırabilir.

Protokol fotoğrafçılarının temel olarak görev alanlarını şu şekilde sıralayabiliriz:

Kabuller:  Protokol fotoğrafçılarının özel kalemle koordinasyon içinde çalışması, makama ait günlük programın takip edilmesini kolaylaştırır. Günlük program makama arz edildiğinde misafirlerin hangisi ile görüntü alınmasının talep edildiği, hangilerinin basınla paylaşmaya uygun olacağı önceden belirlenmeli ve kabulden en az 15 dakika önce makamda hazır bulunulmalıdır. Kimi zaman programlanmayan durumlarda misafirlerin yanlarında getirdikleri kimi hediyeleri makama verdiği durumlarda birlikte fotoğraf talebi olabilmekte, acil fotoğraf çekimi talep edilebilmektedir. Aynı şekilde, karşılık olarak makamın da hediye verdiği durumlar olabilmektedir. Bu tür durumları göz önüne alarak protokol fotoğrafçısının makama yakın bir bekleme noktasında hazır olmasında fayda vardır.

Yabancı konuklar: Yabancı konuklar temsil ettikleri makamla birlikte genellikle heyet olarak gelir ve heyet olarak hareket ederler. Ancak fotoğrafçının odak noktası her zaman bağlı olduğu makam ve mevkidaşı olacaktır. Bu yüzden heyetler arası toplantılara geçilmeden önce genellikle mevkidaşlar önce baş başa görüşme yaparlar ve bu görüşme öncesinde de birlikte kameraların karşısına geçerler. Bu tür çekimler sırasında misafirin protokol fotoğrafçısı varsa onu bulmak ve birlikte hareket etmek iyi olacaktır. Ancak burada da mütekabiliyet ilkesi işlemelidir. Yani siz o yabancı konuğun ülkesine gittiğinizde size nasıl davranıyorlarsa, sizin de ev sahibi olarak aynı şekilde davranmanız en uygunudur. Siz protokol fotoğrafçısı olarak gittiğiniz ülkede görüntü almak için görüşmeye alınmıyorsanız, sizin de aynı şekilde o ülkenin protokol fotoğrafçısını içeriye almamanız gerekmektedir. Yine de, bu tür durumlarda keyfi olarak hareket etmeden önce özel kalem müdürü ve protokol müdürü ile durumu değerlendirip ona göre hareket etmeniz uygun olacaktır.

İkili görüşmelerin ardından heyetler arası toplantılar ve kimi zaman da heyetler arası yemekler düzenlenir. Bu toplantılardan görüntü almak için yine basın müşaviri, özel kalem müdürü veya protokol müdüründen alınacak direktifler doğrultusunda hareket etmek uygun olacaktır. Eğer resmi yemekten görüntü alınacaksa, masaya bakacak başgarson uyarılır ve fotoğraf çekimi tamamlanana kadar su servisi de dahil olmak üzere hiç bir servis başlatılmaz. Çekim tamamlandığında resmi yemek alanı terk edilir, yemek ve servis sırasında kesinlikle çekim yapılmaz. protokol fotoğrafçısı yemeğin düzenlendiği salona yakın bir yerde çekim için hazırda beklemeye devam eder. Protokol yemekleri zaman sıkışıklığı yoksa genellikle 90 dakikada, zaman sınırı  varsa 60 dakikada tamamlanır.

Yurtdışı ziyaretleri: Protokol fotoğrafçıları genellikle sınırlı personel taşıyabilen özel uçaklarla çok sık yolculuk yapamazlar. Bu yüzden gidilecek ülkenin uçuş durumuna bağlı olarak, ziyaretten bir ya da birkaç gün önce, öncü koruma heyeti ya da protokol görevlileri ile birlikte gidebilirler. Mümkünse eğer, ziyaretin ve kabullerin yapılacağı yerleri, protokol ve güvenlik görevlileri  ile birlikte görmeli ve karşı tarafın protokol görevlilerinden programı net bir şekilde öğrenmelidir. Karşılamanın yapılacağı yer, karşı tarafın protokol fotoğrafçısının olup olmadığı, programın hangi aşamalarında çekim izni verilebileceği önceden öğrenilmelidir. Basının protokol fotoğrafçıları ile birlikte görüntü alacağı mekanlar da görülmeli ve kendileri için bir kolaylık sağlanıp sağlanamayacağı önceden belirlenmelidir. Basın toplantısı ve sonrası için makamın hareket planları belirlenmeli ve ona göre önlemler alınmalıdır.  Eğer Türkiye’den gelen basın mensupları varsa, geldiklerinde onlara yardımcı olacak bilgiler, öncelikle makama ait basın müşaviri ya da kurumca görevlendirilmiş kurum (bakanlık sözcüsü vs) tarafından aktarılmalıdır.  Onların olmadığı ya da yoğun olduğu durumlarda bilgileri aktarmak protokol fotoğrafçısına düşer.

Yapılan işin büyük bir bölümünün aslında bir temsil görevi olduğunu belirtmiştik. Bu yüzden protokol fotoğrafçısı olarak görev yapan arkadaşlarımızın talepkar, ukala, kendini beğenmiş tavırlardan uzak durmaları temsil gereğidir. Özellikle, aksi belirtilmediği takdirde resmi toplantılarda takım elbise ve kravatla çalışılmalı, kılık kıyafet temiz ve ütülü olmalıdır. Sakal traşı günlük olarak yapılmalı ve kişisel hijyene özen gösterilmelidir. Ziyaretin yapıldığı ülkedeki büyükelçiliğimizce verilecekler dışında hiç kimseye ait hiç bir eşyanın taşınmaması, hiç bir işleme arabuluculuk edilmemesi ve benzeri durumlar için hiç bir söz verilmemesi gerekir.

Üst makamları ziyaret: Bu ziyaretlerde aksi belirtilmedikçe genellikle protokol fotoğrafçısına pek iş düşmez. Çünkü bir üst makamın zaten protokol fotoğrafçısı mevcuttur ve çekimleri onun yapması çok daha uygun olacaktır. Üst makam, ziyaretin fotoğraflarını zaten özel kalem ya da basın müşaviri aracılığı ile iletecektir.

Tören ve gösteri programları: Bu tür görevlerde törenlere katılan en üst makamın protokol fotoğrafçısı aksi belirtilmedikçe genellikle çekimleri yapan taraf olur. Orada bulunulacak ve çekim yapılacaksa en üst makamın protokol fotoğrafçısının direktifleriyle hareket etmek uygun olacaktır.

Nezaket ziyaretleri: Bu ziyaretler genellikle protokol fotoğrafçısının makamı takip edip birlikte katılabileceği ziyaretlerdir. Yine de basın müşaviri, sözcü ya da protokol görevlisi tarafından öncesinde bilgi edinmekte fayda olacaktır.